Nöbetçi Eczaneler
Bir kişinin öteki bir kişi üzerinde bırakmış olduğu izlenim o kişinin imajını oluşturur. Pekala hiç düşündünüz mü, vücudumuzun bizim üzerimizde bıraktığı bir izlenim var mıdır?
Beden imajı, şahısların fiziki görünümlerine ve bu görünümün öteki bireyler tarafından nasıl göründüğüne ait his ve niyetlerini içeren bir kendilik algısıdır.
Bizlerin kimlik oluşumunda bir temel oluşturur ve kendimize olan inancımız, kapasitemize ait algımızı da tesirler. Çocukluktan itibaren şekillenen vücut imgesi kavramı cinsiyet, yaş, köken ve kültür üzere faktörlerden etkilenerek gelişmektedir. Çocukluktan ergenliğe kadar gelişimini sürdüren bu kavram, insanın fizikî özellikleri, toplumun bu fizikî özelliklere dair algısı ve medyanın yarattığı vücut algısı üzere faktörler çerçevesinde şekillenmeye devam etmektedir.
Kendilik algımızı ve varoluşumuzu derinden ilgilendiren bu kavram bizim için olumsuz nitelikler taşıdığında ruh sağlığımızda ve hayat kalitemizde olumsuz tesirler bırakabilir. İnsanın vücudunu yanlış değerlendirmesine yol açan çeşitli psikiyatrik bozukluklara, depresyona, düşük benlik hürmetine ya da toplumsal telaşa sebep olabilmektedir. Kimi ruhsal rahatsızlıkları beraberinde getirirken kişinin toplumsal ve cinsel ömrünü da olumsuz etkileyebilir. Fakat endişelenmeyin! Yaşa, hayat olaylarına ve hatta mevsimlere nazaran değişebilen vücut imajının dinamik bir yapıda olduğunu söyleyebiliriz. Yani vücut imajınız sizin bahtınız değil. Gelin öncelikle vücut imajınız olumlu mu olumsuz mu kısa bir kıymetlendirme yapalım.
Aynaya baktığınızda nasıl hissediyorsunuz?
Sosyal medya, magazin ya da televizyonda gördüğünüz ve size cazibeli gelen insanların fotoğraflarına baktığınızda nasıl hissediyorsunuz?
Bu sorulara verdiğiniz yanıtlar karşısında nasıl bir his durumu içerisindesiniz? Aslında şu an içerisinde bulunduğunuz farkındalık hali vücut imajınızın olumlu yahut olumsuz olduğuna dair bir bilgi sağlamaktadır. Olumlu vücut imajına sahip birey vücudundan hoşnuttur diyebiliriz. Böylece vücudu kabul, vücudun gereksinimlerini karşılama ve vücuduna karşı olumlu fikir geliştirme üzere tavır ve davranışlar gösterir.
Olumsuz vücut imajını ise bireyin vücuduna eleştirel yaklaşarak çeşitli kesimlerinde kusur bulması, vücudu ile ilgili utanç hissetmesi ve fiziki görünümüyle ilgili yaşadığı çeşitli telaşlar olarak söz edebiliriz. Bireyin vücut imajına dair olumsuz tavırlarıyla baş etmede kullanabileceği kimi stratejiler vardır. Bunlar “Görünüşü Düzeltme”, “Kaçınma”, “Olumlu Mantıksal Kabullenme” stratejileri formundadır.
Görünüşü düzeltme stratejisi, bireyin kendisinde kusur olarak gördüğü ya da içinde bulunduğu toplum tarafından onaylanmayan dış görünüşle alakalı taraflarını gizleme yahut düzeltmesi biçiminde tanımlanmaktadır. Yani kısaca bu strateji, insanın dış görünümündeki aksiliklerle ilgili yaptığı değişiklikleri içermektedir. Bu stratejiyi kullanan şahıslar genelde makyaj ve saç yapma, peruk kullanma, diyet ve antrenman yapma, hoşluk algılarına uygun kıyafet seçimleri ve estetik yaptırma üzere davranışlar ile görünüşleriyle alakalı kabul etmekte zorlandıkları taraflarını gizleyebilmek ya da değiştirebilmek için ziyadesiyle vakit harcarlar.
Kaçınma davranışında birey, kilosu ve vücuduyla alakalı konuşmama, bol kıyafetler tercih etme, aynaya bakmama üzere birçok davranış ortaya koyabilir. Vücut imgesiyle alakalı gerilim yaratan durumlardan uzak duran birey, görünüşünü ortaya çıkarabilecek dans ve idman üzere aktivitelerden de uzak kalabilmekte hatta konuttan makyajsız çıkmama üzere davranışlar sergileyebilmektedir. Münasebetiyle bu davranış bireyin özel hayatına tesir edebilir.
Üçüncü strateji olan olumlu mantıksal kabul, bireyin vücut imgesine dair müspet bir bakış açısı ile hareket etmesini ve mantıksal kabullenmeyi içermektedir. Bu stratejinin kaçınma ve görünüşü düzeltme stratejilerine kıyasla daha fonksiyonel olduğunu söyleyebiliriz.
Hepimiz vücutlarımız ve imajımız hakkında uygun hissetmek isteyebiliriz. Bu fikirle birlikte akla gelen ve son vakitlerde da epey tanınan olan bir kavram olan “beden olumlama” ömür kalitesini ve insan ruhunu olumsuz istikamette etkileyen olumsuz vücut imajına karşı toplumsal hareket olarak karşımıza çıkmakta diyebiliriz. Bu muhakkak ileriye atılmış bir adım. Ama aslında buradan değinmek istediğim nokta vücut imajımıza olumlu ya da olumsuz gereğinden fazla odaklanıyor olabilir miyiz? Vücudun hakikaten bir imajı olmalı mı? Vücudumuzu sadece bir tecrübe olarak görebilir miyiz?
Belki böylece vücut imajına odaklanırken kaçırdığımız yaşantılara, kaçındığımız davranış ve tavırlara hayatımızı dönüştürmesi istikametinde bir fırsat verebiliriz.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar külliyen muharrirlerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio