‘Uzunluk ile Balıkçıl’ İncelemesi: Hayao Miyazaki’nin Sizlere Bir Sorusu Var

1944 yılında geleceğin anime ustası Hayao Miyazaki 3 yaşındayken ailesi Tokyo’dan kırsal bölgeye kaçtı ve onun ilk okul hayatı boyunca orada kaldılar. Miyazaki’nin babası bir savaş uçağı fabrikasında çalışıyordu ve röportajlarında genç Hayao’nun ilk anılarının savaş ve korku içerdiğini söyledi.

Yönetmenin yeni filmi “Uzunluk ile Balıkçıl”ın baş kahramanı Mahito Maki (seslendiren Soma Santoki), yaratıcısından yaklaşık on yıl önce doğmuş ama hayatları arasında net bağlantılar var. İkinci Dünya Savaşı’ndan üç yıl sonra, Mahito’nun annesi Tokyo’daki bir hastanenin bombalanmasında ölür; bu olay, sanki sürekli tekrar eden bir kabusun içinden bir anlık bir görüntü gibi izlenimci bir şekilde aktarılır. Ertesi yıl, fabrikası savaş uçakları üreten Mahito ve babası, dul adamın Mahito’nun annesinin kız kardeşi Natsuko (Yoshino Kimura) ile evlendiği kırsal bölgeye taşınır.

Savaşlar sırasında gönderilen edebiyatçı çocukların büyük geleneğine uygun olarak Mahito, evle ilgilenen bir grup geveze büyükannenin yaşadığı cennet gibi yeni evinde sıkılmış ve perişan haldedir. Annesini kurtarabileceği duygusu onu rahatsız ediyor. Keder, hayallerle gerçek hayat arasındaki camı buğulandırır.

Bu bulanık ayrım, filmleri (aralarında “Howl’s Moving Castle”, “My Neighbor Totoro” ve “Spirited Away”) bilinçaltına açılan pencereler olan Miyazaki’nin ayırt edici özelliğidir. Miyazaki, “Başlangıç ​​Noktası: 1979-1996” kitabında derlenen röportajlarda evrensel bir “kayıp dünya özlemi”nden söz etti ve bunu çocuklar bile deneyimlediğinden nostalji olarak adlandırmayı reddetti. Hatırladıklarımızı değil, hiç deneyimlemediğimiz, yalnızca gerçekliğin yüzeyinin altında hissettiğimiz şeyleri özlüyoruz. Rüyalarda özlemler serbest kalır ve Miyazaki’nin filmleri o heyecan verici dehşeti yakalar. “Animasyon çalışmalarına katılanlar, diğerlerinden daha fazla hayal kuran ve bu hayallerini başkalarına aktarmak isteyen insanlardır” dedi.

“Uzunluk ve Balıkçıl”ın unsurları Miyazaki tutkunlarına tanıdık geliyor: yalnız bir çocuk, şiddet tehdidi (“Prenses Mononoke”yi hatırlatıyor) ve kahramanın arzularının bir kısmını dışsallaştıran fantastik, sadece bazen sevimli yaratıklar. Natsuko’yla birlikte eve gelen Mahito, dev bir balıkçıl görür. “Ne kadar nadir” diyor. “Daha önce hiç içeriye uçmamıştı.” Burada yolunda gitmeyen bir şeyler var. Büyükanneler, kayıp büyük amcasıyla ilgili uydurma gibi görünen bir hikayeyle onu mülkteki bir kuleden uzak durması konusunda uyarır. Ancak balıkçıl (seslendiren Masaki Suda) sürekli ortaya çıkıyor, onu kuleye doğru çekiyor ve yasak bilgiyle onunla alay ediyor. (Robert Pattinson, Christian Bale, Gemma Chan ve diğer pek çok kişinin yer aldığı, balıkçılın İngilizce versiyonunu seslendiriyor.) Balıkçıl, Mahito’nun annesinin hiç ölmediğini iddia ediyor. Sonuçta onun cesedini gördü mü?