Ukrayna Savaşı 4. yılına girdi: Fidan ve Lavrov, Ankara’da hangi mesajları verdi?

Güncelleme 3 saat önce

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bugün Ankara’da temaslarda bulunuyor. Lavrov, Türkiye’yi, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan savaşın dördüncü yılına girdiği gün ziyaret ediyor.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, sabah saatlerinde Lavrov ile Dışişleri Bakanlığı’nda bir araya geldi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da ilerleyen saatlerde Beştepe’de Lavrov’u kabul edecek.

Ankara’daki görüşmelerde ağırlıklı olarak savaşın sona erdirilmesine ilişkin artan diplomatik çabalar gündemde.

Bunun yanı sıra Fidan ve Lavrov, Türkiye-Rusya ilişkileri, Suriye’de yaşanan son gelişmeler ile İsrail-Hamas savaşı sonrası ilan edilen ateşkes ve bölgedeki gelişmeleri ele aldı.

Lavrov ve Fidan en son 20 Şubat’ta Güney Afrika’daki G-20 Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda bir araya gelmişti.

Erdoğan da geçen hafta Ankara’da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’i ağırlamıştı.

Reuters, isimlerini paylaşmadığı iki kaynağa dayandırdığı haberinde, Suriye’deki geçiş yönetiminin Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani’nin de bugün Türkiye’de olacağını yazdı.

Haber ajansı ziyaretin, Lavrov’un ziyaretiyle aynı güne denk gelmesine dikkati çekti.

Dışişleri Bakanı Fidan ile Rus mevkidaşı Lavrov, görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Fidan basın toplantısında, Türkiye’nin olası barış görüşmelerine ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu söyledi:

“ABD tarafından başlatılan ve savaşın müzakereler yoluyla sona erdirilmesini hedefleyen bir girişim mevcut. Bu durum bizim savaşın başından beri izlediğimiz politikayla örtüşmekte. Yeni girişime sonuç odaklı bir yaklaşım olarak büyük önem atfediyoruz. Çözüme iki tarafında da katılacağı müzakerelerden ulaşılabileceğine inanıyoruz.

“Daha önce olduğu gibi görüşmelere ev sahipliği yapmaya da hazırız.”

Ortak basın toplantısında ABD Başkanı Donald Trump öncülüğünde başlayan yeni görüşme trafiğine değinen Lavrov, barış koşullarından söz ederken, “Ukrayna’nın NATO’ya girmemesi, bu olmazsa olmaz şartı” dedi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Pazar günü düzenlediği basın toplantısında bir soru üzerine, ülkesine barış getirmesi ve NATO üyeliği karşılığında görevini bırakabileceğini söylemişti.

Zelenskiy’nin bu açıklaması Trump’ın kendisini “diktatör” olarak nitelendirmesinin ardından geldi.

Lavrov, Trump’ın da Ukrayna’nın NATO’ya alınma çabasının hata olduğunu kabul ettiğini savunarak, “Bu savaş tahrik edilmiştir, tahrik eden de Rusya değildir” dedi.

Rusya Dışişleri Bakanı, İstanbul’da 2022 yılında gerçekleştirilen müzakerelerde Ukrayna’nın NATO’ya üye olmaması, ülkede yabancı askeri üs bulunmaması ve güvenlik temelinde uluslararası garantiler almasının karar verildiğini kaydederek, bu görüşmelerin barış için temel alınabileceğini söyledi.

Lavrov, anlaşmanın Washington, Brüksel ve Londra’nın baskısı sonucu imzalanmadığını savundu.

Trump, 25 Şubat’ta Ukrayna barış görüşmelerinin ikinci turunun Suudi Arabistan’în başkenti Riyad’da yapılacağını açıklamıştı.

Rusya ve Ukrayna Dışişleri Bakanları, Mart 2022’de Antalya’da bir araya gelmişti.

Yeniden ABD Başkanı seçilen Donald Trump, 20 Ocak’ta göreve başladı.

Trump’ın göreve başlamasıyla Ukrayna’da savaşın sona ereceğine dönük beklentiler arttı.

Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından ABD ve Rusya dışişleri bakanları geçen hafta Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da bir araya geldi.

Marco Rubio ve Sergey Lavrov, hem ikili ilişkilerin yeniden tesis edilmesi hem de savaşın anlaşma yoluyla sona ermesi konularında uzlaştıklarını açıkladı.

Türkiye, bu süreci olumlu bulduğunu ancak Ukrayna’nın izole edilmesinin doğru olmayacağını açıkladı. Rusya ve Ukrayna ile doğrudan teması olan önemli bir bölge ülkesi olarak müzakerelere evsahipliği yapmak istediğini de kayda geçirdi.

ABD ile Rusya arasında yapılan ilk temasların ardından dikkatler, Rusya ve Ukrayna arasındaki müzakerelerin nasıl bir formülle, ne zaman ve kimlerin katılımıyla yapılacağını içeren yol haritasına çevrildi.

Ancak bu süreçte ABD ve Ukrayna arasında yaşanan gerilim, diplomatik süreci olumsuz etkileyebilir.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un hafta içi ABD’de Donald Trump ile yapacakları görüşme sonrası durumun netleşebileceği, uluslararası toplumun beklentileri arasında.

Avrupalı liderler, Ukrayna’nın yanı sıra Avrupa’nın da masada olması gerektiğini vurguluyorlar.

Ukrayna lideri Zelenskiy de Türkiye’nin de süreçte yer almasını istediğini kaydediyor.

Zelenskiy, NATO ve Avrupalı ülkelerden oluşacak barış gücünün yanı sıra güvenlik garantilerinin sağlanması gerektiğinin altını çiziyor.

Rusya ise hangi bayrak altında olursa olsun NATO silahlı güçlerinin Ukrayna’da bulunmasına sıcak bakmayacağını kaydediyor.

Olası bir barış durumunda, Ukrayna’nın sınırları da yeniden çizilebilir.

Rusya, kalıcı bir anlaşmadan yana olduğunu, sorunun “dondurulmuş bir ihtilafa” dönüşmesini istemediğini kaydediyor. Ayrıca, savaşın başından bu yana işgal ettiği Ukrayna topraklarından çekilmek gibi bir gündemi olmadığını da kayda geçiriyor.

Ukrayna ise anlaşmanın Kırım dahil işgal edilmiş topraklarının iadesi koşuluyla yapılacağını ifade ediyor.

Türkiye ilkesel olarak Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü koruyacak bir anlaşma yapılması gerektiğini düşünüyor ama savaş zamanında bazı tatsız kararların alınmak durumunda olduğuna da dikkat çekiyor.

Fidan, TRT World’e geçen hafta verdiği röportajda, “İdeal bir dünyada elbette Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün korunmasını isteriz. Ama şimdi bir savaş yaşanıyor ve maalesef bu savaş zamanında bazı tercihler yapmak, bazı tatsız kararlar almak zorundayız. Şimdi taraflar bu tercihi yapmaya çalışıyor” demişti.

Fidan-Lavrov görüşmesinde, Suriye’de yeni yönetimin iş başına gelmesinden sonra yaşanan gelişmeler de değerlendirildi.

Görüşmelerde Fidan’ın özellikle, Suriye’nin “terör unsurlarından tamamen arındırılması” konusundaki Türkiye’nin kararlılığını vurgulaması bekleniyordu.

Türkiye, Irak İam İslam Devleti (IŞİD) örgütü ile mücadelede ABD ile işbirliği yapan Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) omurgasını oluşturan Kürt Halk Savunma Birlikleri’ni (YPG) “terör örgütü” olarak tanımlıyor.

YPG’nin kendisini feshetmesini ve yeni kurulacak Suriye ulusal ordusuna katılması çağrısında bulunan Ankara, yeni Şam yönetiminin bu yöndeki çabalarına destek veriyor.

Türkiye, IŞİD ile mücadelenin sekteye uğramaması için Suriye, Irak ve Ürdün’le beraber ortak bir askeri güç oluşturma arayışında. Bu yöndeki ilk görüşmelerin yakında Ürdün’de yapılması bekleniyor.

Dışişleri Bakanı Fidan’ın ayrıca Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunmasının önemine işaret ederken, İsrail’in Suriye’nin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü tehdit eden yaklaşımının kabul edilemez olduğunu Lavrov’a aktarması bekleniyordu.

Fidan’ın Suriye’de istikrar için yeniden imar çalışmalarının başlatılması gerekliliğine de işaret etmesi öngörülüyordu.

Rusya’nın Suriye’deki en önemli beklentisi ise Hmeymim ve Tartus’daki askeri üslerini korumak ve faaliyetlerine devam edebilmek.

Şam’daki yeni yönetimle ilk teması geçen haftalarda kuran Moskova, Ankara ile de süreci koordineli götürmek niyetinde.