Nöbetçi Eczaneler
Ölümünün üstünden 23 sene geçti ancak ismi hiç unutulmadı. Müzikleriyle olduğu kadar bir periyot siyasi ve toplumsal fikirleriyle de daima dikkatleri üzerinde toplayan bir kişi oldu.
Sanatçı Ahmet Kaya’nın Fransa’nın başşehri Paris’te vefat etmesinin üstünden 23 sene geçti.
Bu içeriğimizde Ahmet Kaya’nın Türkiye’den Fransa’ya gitme sürecini ve yaşadıklarını tekrar hatırlayacağız.
Şarkıları günümüzde bile hala bilinen ve dinlenen bir isim Ahmet Kaya. O denli ki, kendisi için “solcuların yüksek sesle, İslamcıların kısık sesle, davacıların bilinmeyen kapalı dinlediği adam” yorumları bile yapılıyor.
Oldukça sancılı ve sürüncemeli bir periyodun akabinde Türkiye’den ayrılarak Fransa’ya gitti ve 16 Kasım 2000 tarihinde Paris’te hayatını kaybetti.
Kendisinin gerisinden hem olumlu hem de olumsuz manada çok sayıda kıymetlendirme yapıldı.
Peki, Ahmet Kaya’nın şimşekleri üzerine çekip Türkiye’yi terk etmesine yol açan süreçte neler yaşanmıştı?
Ahmet Kaya, 1957 yılında Malatya’da kendi sözüyle Adıyamanlı Kürt bir babanın ve Malatya Sıtmapınarlı Türk bir annenin beşinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Hayatını değiştirecek müzikle çok erken yaşlarda tanıştı.
Kaya’nın babası Sümerbank dokuma fabrikasında çalışan bir personeldi. Bu sayede küçük yaşta emekçi haklarına ve sol görüşlere merak saldı.
Müzikle altı yaşında babasının armağan ettiği bağlama ile tanıştı. Okuldan geri kalan vakitlerinde plak ve kaset satan bir dükkânda çalışmaya başladı.
Bu sayede çok kısıtlı imkanlarla da olsa müzik kültürünü geliştirmeyi başardı.
Ailesinin geçim kahrı çekmesi Ahmet Kaya’yı çocuk yaşta İstanbul yollarına sürükledi. Göç ettiği bu büyük kentte ismini kitlelere duyuracağını şimdi kimse bilmiyordu.
İstanbul’da ailesine takviye olabilmek için okulu bırakmak zorunda kalan genç Ahmet, çeşitli işlerde çırak olarak çalıştı. Kendisiyle ilgili hazırlanan belgesellerde İstanbul’a birinci gittiği vakitleri anlatan Kaya; insanların konuşma usulünü anlamadığını, konuşmak için yanına gittiği birinci aşkının kendisine ‘rica ederim’ demesinden ötürü çok üzüldüğünü, rica ederimin ne demek olduğunu bilmediğini, hakaret üzere algıladığını söyleyecekti.
Protest görüşlerle erken yaşlarda tanışan genç Ahmet, On altı yaşında yasadışı afiş basmaktan birinci defa mahpusa atıldı. Buna karşın Halk Üniteleri Derneği’nin çalışmalarına katılmayı sürdürdü.
Ahmet Kaya’nın müzik konusundaki kabiliyetinin ortaya çıkması da bu vesileyle oldu. Siyasi içerikli toplantılar öncesinde bağlama çalmaya başladı. Hayatını değiştiren Ruhi Su ile o günlerde tanıştı. Gelibolu’da askerlik yaparken yeteneğini keşfeden kumandanları kendisine askeri orkestrada vazife verdiler.
Ahmet Kaya, askerden döndükten sonra bir evlilik yapsa asıl uzun yıllar sürecek evliliğini Yusuf Hayaloğlu’nun kız kardeşi Gülten Hayaloğlu ile gerçekleştirdi.
Bu tıpkı vakitte Yusuf Hayaloğlu ile dostluğunun perçinlediği bir evlilik oldu
Sözlerinin çoğunluğunun Yusuf Hayaloğlu’na ilişkin olduğu Yorgun Demokrat isimli albümü 1987 yılında yayımlandı. 1988 yılında yalnızca iki müziğin kelam müellifliğini Hayaloğlu’nun yaptığı ve öteki kelamların tanınmış şairlerin şiirlerinden oluşan Başkaldırıyorum albümü çıktı. Her iki albüm de geniş kitlelerce sevildi ve dinlendi.
Çeşitli şairlerin şiirlerinden oluşan Sevgi Duvarı isimli albümünü çıkarttı. Müziklerim Dağlara albümü basılan 2.800.000 bandrolle o periyodun rekoru oldu.
Ahmet Kaya artık ülke çapında tanınan ve sevilen bir sanatçıydı.
Ancak siyasi görüşleri, kendisini her daim ‘sakıncalı’ bir çizgiye oturttu.
1990’lı yılların güvenlik siyasetlerinin karar sürdüğü periyotlarda birçok kez soruşturma geçirdi.
Asıl fırtına ise 1999 yılında koptu.
10 Şubat 1999’da Magazin Gazetecileri Derneği’nin Princess Otel kongre salonunda düzenlenen ödül merasiminde yılın en uygun sanatkarı mükafatını aldı ve ödül konuşmasında, yeni çıkartacağı albümde Kürtçe bir müzik seslendireceğini söyledi.
Kaya’nın kelamlarına reaksiyon gösteren izleyiciler ve salonda bulunan öbür sanatkarların bir kısmı kendisine reaksiyon gösterdi.
Ahmet Kaya’nın masasına çatal bıçak fırlatanlar oldu.
Bu kıvılcımın parlaması sonrası devamı bizatihi geldi.
‘Bölücü PKK terör örgütüne yardım ve yataklık yaptığı ve halkı ırk farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik ettiği’ argümanıyla hakkında İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde toplam 10.5 yıl ağır mahpus istemiyle iki farklı dava açıldı.
Konserleri yasaklandı, kasetleri toplatıldı.
Bu sürecin sonunda Türkiye’den ayrılmak zorunda kalan Kaya, Paris’te yaşamaya başladı. Avrupa’da konserler vererek ve hakkındaki suçlamaları reddederek yaşantısını sürdürdü.
16 Kasım 2000’de Hoşcakalın Gözüm isimli albümü için çalışmalarını sürdürürken geçirdiği kalp krizi sonucu Paris’te hayatını kaybetti.
30 bin kişinin katıldığı bir merasimin akabinde bu kentte toprağa verildi.
Ölümünün akabinde Türkiye’de her daim gündeme gelmeye ve konuşulmaya devam etti.
Türkiye’de bilhassa demokratik açılım sürecinde şahsen devrin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından anılan ve haksızlığa uğradığı tabir edilen Ahmet Kaya; Devlet yetkililerinin Paris ziyaretlerinde mezarı ziyaret edilen bir isim oldu.
Ölümünün üstünden geçen 23 yılın sonunda ise hakkındaki farklı görüşler dillendirilmeye devam ediyor.
Tüm siyasi tartışmaların dışında, Ahmet Kaya özgün müziği ve şekliyle daha çok uzun yıllar kitlelerin dinleyeceği bir sanatçı olarak kalmaya devam edecek.