Maltepe mitingi: Katılanlar ne diyor?

Mahmut Hamsici – Fatima Çelik

BBC Türkçe

“Sayın yolcularımız, kapı kapanma sesinden sonra trenlere binmeye ya da inmeye çalışmayınız.”

Marmaray’da sık sık bu anons duyuluyor.

Tren vagonları, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) Maltepe’deki mitingine gitmek isteyenlerle tıka basa dolu.

Kalabalıklar bazı duraklarda topluca trenlere biniyor.

Maltepe durağındaki izdiham nedeniyle birkaç durak önce inmeye çalışıyorlar ama o duraklarda da izdiham yaşanıyor.

Marmaray’dan çıkıp miting alanına ulaşanlar, alanın girişinde de yoğunluk nedeniyle beklemek zorunda kalıyor.

Maltepe’deki miting alanına girenlerin ve çıkanların sirkülasyonu saatlerce sürüyor.

Bu miting; kentin Avrupa yakasındaki Saraçhane’de, akşam saatlerinde, soğuk havada günlerce süren, yer yer polisin müdahale ettiği, yüzlerce kişinin gözaltına alındığı, katılanların üzerine biber gazı kokusunun sindiği gösterilerden sonra geldi.

Bu kez protestocu kalabalıklar; güneşli bir havada, yeşil çimenlerin üzerinde, polis müdahalesi olmadan birarada.

Miting alanının girişinde CHP’liler erken seçim çağrısı için imza topluyor. Standlara ilgi büyük.

Miting, CHP’nin organizasyonu ancak Halkların Demokratik ve Eşitlik Partisi’nden (DEM Parti) Zafer Partisi’ne, çeşitli siyasi partiler de destek için alanda.

İşçi sendikalarindan taraftar gruplarına ve hayvan hakları aktivistlerine, çeşitli örgütlenmeler ve topluluklar da var.

Katılımcıların ellerindeki dövizlerin yoğunluğu dikkat çekiyor.

Birçoğu belli ki evde hazırlanmış.

Bu da CHP mitinginden öte bir görüntü yaratıyor.

Ortamda hem hükümete karşı bir öfke hem de zıplamalara, dövizlere ve danslara yansıyan bir neşe var.

“Bir adamla ömür geçer mi Gülben?”, “Kalk git be adam”, “Pikachunun da annesiyiz” bu dövizlerden yalnızca birkaçı…

Bir kişi Batman kostümüyle dolaşıyor. Fotoğrafınızı çekebilir miyiz deyince, “Diğer kahramanlar burada olmadığı için çok tepkiliyim” diyor.

Antalya’daki bir eylemcinin giydiği kıyafetle gündeme gelen Pikachu karakteri çeşitli maketlerle alanda.

Mitingde coşku yüksek. Tüm konuşmacılara ilgi var.

Özgür Özel çok uzun bir konuşma yapmasına rağmen sık sık alkış alıyor. Boykottan bahsettiğinde yuhalama sesleri duyuluyor.

Kalabalıklar içinde hem bayraklarda hem de dövizlerde görülen büyük bir Mustafa Kemal Atatürk vurgusu var.

Alanın yakınlarındaki seyyar satıcılar tarafından satılan, Cumhurbaşkanı amblemli Ekrem İmamoğlu atkıları ilgi görüyor.

“Diplomasız Erdoğan”, “Hükümet istifa”, “Hak Hukuk Adalet”, “Kurtuluş Yok Tek Başına Ya Hep Beraber Ya Hiçbirimiz” sloganlarının yanında çok duyulan bir diğer slogan da “Mustafa Kemal’in Askerleriyiz” oluyor.

Zafer Partililer de mitinge katılanlar arasında.

Ancak mitingde milliyetçi slogan ve dövizler, çok daha az yoğunlukta.

CHP’nin daha önce bu alanda yaptığı çeşitli mitinglerle karşılaştırıldığında bu seferki kitlede gençlerin ve kadınların yoğunluğu gözle görülüyor.

Çimenlerin üzerinde halka yapıp oturan gençlere yaklaşıyoruz.

Bazıları tutuklanma riskini gerekçe göstererek konuşmak istemiyor.

Bizimle konuşmayı kabul edenlerden biri, üniversite öğrencisi Göksu Deniz Ünsal.

Cümlesini sık sık “Biz Z kuşağı” diye kuruyor.

“Biz en başından beri apolitik bir kuşak değildik. Ancak baskılar, yıldırmalar, gazetecilerin tutuklanması, belli bir suskunluğa yol açtı. Bu suskunluk da bugün kırılmış durumda” diyor.

2000 doğumlu Ünsal, kendi kuşaklarının sorunlarını anlatırken, “Zor geçiniyoruz, barınamıyoruz. Bazı yerlere atanamıyoruz. Ama bizim gördüğümüz kadarıyla AK Partililerin çocukları lüks ve sefa içinde yaşıyor” cümlelerini kuruyor.

“Benim Tübitak projem reddedildi, okulda kulübümün etkinliği iptal edildi” diyor.

Kendilerinin çocuk oldukları dönemde Gezi eylemlerinden etkilendiğini de ekliyor.

Konuştuğumuz bir başka genç ise bir yandan işçi olarak çalışırken bir yandan da aşçılık konusunda eğitim aldığını anlatan, vücudunda Atatük dövmesi bulunan Yağız Bora.

18 yaşındaki Bora, gençlerin neden eylemlere katıldığını anlatırken geçim sıkıntısına vurgu yapıyor.

“Okul okuyamıyoruz. Kahve içip arkadaşlarımızla oturmak için bile bir hafta önceden para ayarlamamız gerekiyor.”

“Ben size söyleyeyim, ben hayal denilen bir şeyi kuramıyorum. Bu ülkede durduğum zaman ileride ben şunu olurum diyemiyorum mesela” diyen Bora, çevresindeki herkesin yurtdışına gitmek istediğini söylüyor:

“12-13 yaşındaki çocuklar bile şu an yurtdışı hayali kuruyor. ‘Neden?’ diye soruyoruz kendimize. Güzelim ülkemiz varken neden yurtdışı olsun ki? Bunu düşündüren bir hükümet var başımızda ve bunu düşündürmeyecek bir adam varken onu da içeri atıyorlar.”

Sanatçı Maya Perest de protestolara katılım gerekçesini anlatmaya başlarken yurtdışından Türkiye’ye döndüğünden bahsediyor:

“İmamoğlu meselesi tabii ki sembolik ama o sembolün arkasında kaybolma tehlikesi yaşayan bir gelecek var. Ben yedi sene Fransa’da yaşadım ve kendi isteğimle Türkiye’ye döndüm. Burası benim anavatanım ve kalabileceğim bir Türkiye’yi yaratmak istiyorum. Kalabileceğim bir Türkiye’de yaşamak istiyorum.”

Kendisi son protestoları ise “yenilmezlik duygusuyla” tarif ediyor:

“Sosyal medyada bir bir şey paylaşıyoruz yüz bin kişi beğeniyor. Ama onu hayal edemiyoruz. Ama Saraçhane’ye gittiğimizde, Maltepe’ye geldiğimizde gözümüzün önünde o kadar kişi oluyor ve bu çok büyülü bir his.”

İster genç ister yaşlı olsun, konuştuğumuz katılımcıların birçoğu, rahatsızlıklarını anlatırken geçim sıkıntısının özellikle altını çiziyor.

Meydandaki emeklilerle sohbet ediyoruz.

Çankırılı Emine Çınar, hayatında ilk kez bir protestoya katıldığını söylüyor.

“İmamoğlu’na desteğe geldim” diyor.

Geçim sıkıntısını “Her şey pahalı, kimse köyüne gidemiyor” sözleriyle açıklıyor.

İlerleyen yaşına rağmen mitinge katılan Azime Opuz ise Tunceli’de yaşananlardan sonra 1990’larda İstanbul’a taşındığını, “Biz kaçtık buraya geldik” diye anlatıyor.

Protestolara neden katıldığını açıklarken, “Yarın bizim çocuklarımıza, torunlarımız ne olacak? Önlerini göremiyorlar. Yaşlılar de bir yere giremiyorlar. Biz evden dışarı çıkamıyoruz. Artık bıktık, yeter” diyor.

“Nasıl bir Türkiye istiyorsunuz?” sorusuna, “Kardeşlerin birbirine düşman olduğu bir Türkiye’yi istemiyoruz. Kardeşlik olsun, sükunet olsun istiyorum. Geçinebilelim, rahat oturup rahat kalkalım” cevabını veriyor.

Karslı olduğunu söyleyen ve ismini vermek istemeyen bir yaşlı emekli de hem siyasal meselelerden hem de geçim sıkıntısından bahsediyor.

“Tek bir kişinin değil tüm insanların demokrasisini istiyoruz” diyor.

Ekonomi sıkıntılarla ilgiliyse şunları söylüyor:

“Bayram geliyor, çocuğuna harçlık veremiyorsun. Senin bir çocuğun çalışıyorsa ona katkıda bulunman gerekiyor. Gidip de bir yerde oturup da iki arkadaşınla ahenk yapasın, yok. Sadece kıt yaşıyorsun. Çoğu emekli ekmeğini Halk Ekmek’ten alıyor çünkü diğer yerde bir ekmek olmuş on beş bin lira.”

Konuştuğumuz kişilerden bir diğer ise Adapazarlı, muhafazakar bir ailenin çocuğu olup geçmişte liseyi İmam-Hatip’te okuduğunu söyleyen Dündar Hızal.

Hızal, siyaset alanında yaşananlara karşın toplumun birarada yaşamak istediği kanısında:

“Türkiye’de farklı kültürlerin bir arada zaten yaşama kudreti ve iradesi olmasa, siyasetçiler Türkiye’yi paramparça edecekler. Farklı görüşten insanların birbiriyle temas etme, alışveriş yapma, aynı bayram sofralarında oturma durumu zaten var. Ama Türkiye’de sofranın hepsine sahip olmak isteyen bir takım yapılar tezahür ediyor.”

Muhafazakar kesime dair şu yorumu yapıyor Hızal: “Türkiye özellikle de AK Parti, Türkiye toplumunun sosyolojisinin çok önemli bir kesimi olan muhafazakar mütedeyyin kesime çok büyük bir yük bırakıyor. Seçim olur, kaybederse o yük, o kesimin sırtında kalacak. Zalimsiniz, bize zulme edildi ve ses çıkarmadınız diyecekler.”

Bir DEM Parti seçmeni olduğunu söyleyen Hızal, Saraçhane’de başından beri önemli bir DEM seçmeni kitlenin olduğunu, Maltepe’ye de geldiklerini söylüyor ve ekliyor:

“Eğer Saraçhane Meydanı Ümit Özdağ ekibi tarafından aşırı domine edilmeseydi Kürtlerin pankartlarını daha fazla gördük. Birtakım feminist hareketlerin yazdığı Kürtçe pankartları tutup yırttılar. Yani birazcık Kürt kovan bir alan yaratmaya çalıştılar. Olmadı tabi çünkü Kürt sabırlıdır.”

“Bu sadece bir İmamoğlu meselesi, bir CHP meselesi değil” sözü sık telaffuz ediliyor.

Saatler süren mitingden sonra, yüzlerce kişi alandan ayrılmayıp çimenler üzerinde oturup sohbet ediyor, gençler top oynuyor.

Evlerinin yolunu tutanlar ise Marmaray’ın tren vagonlarını eylem alanına çeviriyor.