Kod adı C: MI6’in başına 116 yıllık tarihinde ilk kez bir kadın atandı

İngiliz dış istihbarat servisi MI6 116 yıllık tarihinde ilk kez bir kadın tarafından yönetilecek.

Gizli İstihbarat Servisi’ne 1999 yılında katılan Blaise Metreweli, teşkilatın 18. başkanı olacak ve bu yılın sonunda, eski Türkiye Büyükelçisi Sir Richard Moore’dan görevi devralacak.

Şu anda teknoloji ve inovasyondan sorumlu olan Metreweli, yeni görevinden “gurur ve onur” duyduğunu söyledi.

Başbakan Sir Keir Starmer, “istihbarat servislerinin çalışmalarının en hayati olduğu dönemde” yapılan bu atamayı “tarihi” olarak nitelendirdi.

Ülkenin dış istihbarat birimi MI6, Birleşik Krallık’ın güvenliğini artırmak için denizaşırı ülkelerde istihbarat toplamakla görevli.

Temel amaçlarını ise “terörizmi durdurmak, düşman devletlerin faaliyetlerini engellemek ve siber güvenliği güçlendirmek” olarak listeliyorlar.

Genellikle “C” olarak anılan MI6 şefi, servisin kimliği kamuya açık olan tek üyesi.

Kırk yedi yaşındaki Metreweli şu anda, ajanların kimliklerini gizli tutmayı ve Çin’in biyometrik gözetimi gibi tehditlerden kaçmak için yeni yollar bulmayı amaçlayan önemli teknoloji bölümünün başkanı. Bu görevde olanlara da “Q” adı veriliyor.

Yeni göreve hakkında konuşan Metreweli, “MI6, MI5 ve GCHQ ile birlikte İngiliz halkının güvenliğini sağlamakta ve Birleşik Krallık’ın denizaşırı ülkelerdeki çıkarlarını korumakta hayati bir rol oynamakta” dedi ve ekledi:

“MI6’nın cesur görevlileri ve ajanları ve çok sayıdaki uluslararası ortağımızla birlikte bu çalışmaları sürdürmeyi sabırsızlıkla bekliyorum.”

Cambridge Üniversitesi’nde antropoloji eğitimi alan Metreweli, daha önce MI5’da – MI6’in kardeş iç güvenlik teşkilatı – direktör düzeyinde görevlerde bulunmuştu. Kariyerinin büyük bölümünü Orta Doğu ve Avrupa’da çalışarak geçirmişti.

2024’te İngiliz dış politikasına yaptığı hizmetlerden dolayı St Michael ve St George Nişanı aldı.

MI5’te görev yaptığı Aralık 2021’de Telegraph’a “Direktör K” takma adıyla konuşan Bayan Metreweli, Birleşik Krallık ulusal güvenliğine yönelik tehditlerin “gerçekten çok çeşitli” olduğunu söylemişti:

“İncelediğimiz tehditler öncelikle hükümeti korumak, sırları korumak, insanlarımızı korumak – yani karşı suikast – ekonomimizi, hassas teknolojiyi ve kritik bilgiyi korumak etrafında şekilleniyor.”

“Rusya’nın kendisinin değil, Rus devlet faaliyetlerinin bir tehdit olmaya devam ettiğini” ve Çin’in “dünyanın şeklini değiştirdiğini ve bunun Birleşik Krallık için inanılmaz fırsatlar ve tehditler sunduğunu” sözlerine eklemişti.

Metreweli’nin başına geçeceği kurum eşi benzeri görülmemiş ve çok sayıda zorlukla karşı karşıya.

Coğrafi olarak bunlar öncelikle Rusya, Çin, İran ve Kuzey Kore’den kaynaklanıyor; zira bu dört ülke Birleşik Krallık ve Batı’nın dünya genelindeki çıkarlarını baltalamak için her zamankinden daha yakın bir işbirliği içerisinde.

Ancak teknik zorluklar da var.

MI6’in rolü, hem düşman ülkeleri hem de El Kaide gibi devlet dışı grupları içeren İngiltere’nin düşmanlarından sırları çalmak için insan muhbirler işe almak.

Hızlı dijital inovasyon çağında MI6, artık pek çok istihbaratın çevrimiçi olarak ve uzaydan toplandığı bir ortamda, düşmanlarının önüne geçmek ve güncelliğini korumak için her zamankinden daha hızlı pedal çevirmek zorunda.

Eylül 2024’te, MI6 Başkanı Sir Richard ile dönemin CIA Başkanı William Burns birlikte yaptıkları açıklamada, uluslararası dünyanın “Soğuk Savaş’tan bu yana görmediğimiz bir şekilde tehdit altında olduğu” uyarısında bulunmuştu.

Financial Times’a yazan ikili, Ukrayna’daki savaşın ötesinde, iki yabancı istihbarat servisinin “Rus istihbaratı tarafından Avrupa çapında yürütülen pervasız sabotaj kampanyasını bozmak için birlikte çalışmaya” devam ettiğini söylemişti.

Richard ve Burns, Çin’in yükselişini yüzyılın başlıca istihbarat ve jeopolitik meydan okuması olarak gördüklerini de sözlerine ekledi. Ayrıca Orta Doğu’da itidal ve gerilimin azaltılması için “çok” çaba sarf ettiklerini söylediler.

Beş yıllık görevinin ardından sonbaharda görevinden ayrılacak olan Sir Richard 15 Haziran’daki açıklamasında, meslektaşının “tarihi atamasından” “kesinlikle memnun olduğunu” söyledi:

“Blaise son derece başarılı bir istihbarat subayı ve lider ve teknoloji konusunda en önde gelen düşünürlerimizden biri.

“Kendisini MI6’in ilk kadın başkanı olarak ağırlamaktan heyecan duyuyorum.”

MI6’in yeni şefi olarak Bayan Metreweli’nin sorumlu olacağı Dışişleri Bakanı David Lammy, kendisinin “ideal” aday olduğunu ve Birleşik Krallık’ın “küresel istikrarsızlık ve ortaya çıkan güvenlik tehditleri” ile mücadele edebilmesini sağlayacağını söyledi:

“Sir Richard Moore’a da hizmetleri ve liderliği için saygılarımı sunmak istiyorum.

“Geçtiğimiz yıl boyunca kendisiyle yakın bir şekilde çalıştım ve ulusal güvenliğimizin arttırılması ve İngiliz halkının korunmasına yönelik değerli katkılarından dolayı kendisine teşekkür ediyorum.”

Başbakan Keir Starmer da Richard Moore’a “adanmış hizmeti” için teşekkür etti ve “Blaise’in ilçemizi savunmak ve halkımızı güvende tutmak için gereken mükemmel liderliği sağlamaya devam edeceğini biliyorum” dedi.