İran Dışişleri Bakanı, İngiliz, Alman ve Fransız mevkidaşlarıyla Cenevre’de görüşüyor

Güncelleme bir saat önce

İsrail’in İran’a saldırıları sonrası iki ülke arasında başlayan çatışmalarda sekizinci güne girildi. İki ülke arasında karşılıklı saldırılar sürerken, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İngiltere, Fransa ve Almanya dışişleri bakanları ile İsviçre’nin Cenevre kentinde bir araya geliyor.

Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da toplantıya katılıyor.

Görüşmeler İsrail’in saldırılarına başlamasından bu yana İranlı ve Batılı liderler arasındaki ilk temas.

Görüşmelerin ana gündemi İran’ı yeniden ABD ile müzakere masasına çekmek.

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, görüşmelerin amacını İran’a nükleer ve balistik füze programlarında kalıcı geri adım attırmak olarak açıkladı.

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy de X’te yaptığı açıklamada “Kimsenin yararına olmayan bölgesel bir tırmanışı önlemek için şimdi harekete geçme zamanı” dedi.

Reuters haber ajansı diplomatların verdiği bilgiye dayanarak, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun Cenevre toplantısından önce bazı Batılı mevkidaşlarıyla görüştüğünü söyledi.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ise İsrail saldırıları devam ederken ABD ile müzakere etmeyeceklerini açıkladı.

Cenevre’deki toplantı sürerken, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi de New York’ta İran-İsrail gündemiyle toplanıyor.

Lammy’nin daha önce Rubio ile yaptığı görüşmede iki taraf, “İran’ın asla nükleer silah geliştirmemesi ya da edinmemesi gerektiği” konusunda hemfikir olduklarını yineledi.

Lammy, bölgede yaşanan gelişmeleri “tehlikeli” olarak nitelendirirken, Rubio ile “nükleer sorunun uzun vadeli çözümü” üzerine görüştüklerini söyledi.

“Önümüzdeki iki haftalık süreçte diplomatik bir çözüme ulaşmak için bir fırsat penceresi açıldı,” diyen Lammy, bu sürenin iyi değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Öte yandan İsrail, İran’ı gece boyu savaş uçaklarıyla bombaladığını açıklarken, İran da Cuma günü İsrail’in çeşitli kentlerini hedef almaya devam etti.

İsrail ordusu gece boyunca 60 savaş uçağıyla Tahran’daki hedeflere 120 roket gönderildiğini, hedef alınan tesislerin İran’ın nükleer programıyla ilişkili olduğunu açıkladı.

Tahran’daki nükleer silah geliştirmeyle ilgili bir araştırma kuruluşunun da vurulan yerler arasında olduğu bildiriliyor.

Tahran yönetimi ise, Cuma günü erken saatlerde İsrail’e yeni bir füze saldırısı başlattı ve İsrail’in güneyindeki Beerşeba şehrindeki apartmanların, ofis binalarının ve endüstriyel tesislerin yakınlarını vurdu.

Beerşeba kentindeki Gav-Yam Yüksek Teknoloji Parkı vurulan yerlerden biri. Bölgeden gelen fotoğraflarda, Microsoft’un binası yakınlarında başka bir binanın dumanlar içinde kaldığı görülüyor.

Bu saldırıda yedi kişinin yaralandığı açıklandı.

Cuma günü ilerleyen saatlerde yapılan hava saldırısı uyarılarının ardından İsrail basını Tel Aviv, Negev ve Hayfa’da füze faaliyetleri olduğuna dair işaretler olduğunu yazdı.

ABD merkezli İran’ı izleyen bir insan hakları örgütü olan İnsan Hakları Aktivistleri Haber Ajansı’na göre, İran’da İsrail’in hava saldırıları nedeniyle 639 kişi hayatını kaybetti.

Yetkililere göre İsrail’de ise, İran’ın füze saldırılarında 24 sivil öldü.

ABD Başkanı Donald Trump da daha önce İran’a yönelik askeri müdahaleye ilişkin kararını “iki hafta içinde” vereceğini duyurmuştu.

BBC’nin Kuzey Amerika Muhabiri Gary O’Donoghue, Trump’ın bu açıklamasının diplomasi için bir fırsat penceresi açtığı yorumunu yaptı.

O’Donoghue analizinde, “Bazıları bu ara dönem için rahat bir nefes alırken, diğerleri temkinli davranıp ‘bekle ve gör’ yaklaşımını benimsiyor. Çünkü deneyim, Trump’ın birkaç kelimeyle fikir değiştirebileceğini gösteriyor” dedi.

Hizbullah Genel Sekreteri Şeyh Naim Kasım, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, İsrail ile İran arasındaki çatışmalarda “tarafsız olmadıklarını” ve gelişmelere “gerektiği gibi karşılık vereceklerini” söyledi.

Kasım, çatışmaları “İsrail-Amerikan vahşeti” olarak tanımlarken, Hizbullah’ın bu süreçte pasif kalmayacağının sinyalini verdi.

Bu açıklama, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın Hizbullah’a yönelik çatışmalara katılmama uyarısının hemen ardından geldi. Barrack, “Başkan Trump adına konuşabilirim; kendisi bu konuda çok net. Bu çatışmaya dahil olmak çok ama çok kötü bir karar olur,” dedi.

Hizbullah, geçmişte İsrail ile pek çok silahlı çatışmaya girdi ve İran tarafından güçlü biçimde destekleniyor. İsrail’in varlığına karşı çıkan örgüt, İngiltere, ABD ve birçok ülke tarafından terör örgütü olarak kabul ediliyor.

İran’da şimdiye kadarki en büyük internet kesintilerinden biri yaşanıyor. Ülke genelinde iletişim tamamen durma noktasında.

Dijital haklar savunucuları, İran’daki mevcut internet kesintisini ülke tarihinin “en kötü” internet sansürü olarak tanımlıyor.

Hükümetin 91 milyonluk nüfusun büyük çoğunluğunu dış dünyayla iletişimden koparan ülke çapındaki internet erişimini durdurmasının üzerinden 24 saatten fazla zaman geçti.

İranlı insan hakları savunucusu kuruluş Miaan Group’tan Amir Rashidi, sosyal medyada yaptığı açıklamada, “Bu, ülke tarihindeki en ağır internet kesintisi,” dedi.

Rashidi, “Kasım 2019’daki kesintiden de kötü. O zaman bile gelen internet trafiği tamamen engellenmemişti. Ama dünden bu yana, gelen trafik bile tamamen kesildi,” ifadelerini kullandı.

Bu tür kesintilerde, hiçbir internet sitesi ya da çevrimiçi hizmete ulaşmak mümkün olmuyor.

İran’da zaten büyük oranda yasaklı olan VPN uygulamaları kullanan kişiler bile internete bağlanamıyor.