İran ABD’ye nasıl yanıt verebilir?

ABD’nin İsrail – İran çatışmasına fiilen dahil olması sonrası Tahran’ın karşılığının ne olacağı noktasında gözler İranlı yetkililere çevrildi.

İran Devrim Muhafızları, saldırıları, uluslararası hukukun ihlali olarak nitelendirerek, “üzücü ve tahmin edilemez” bir karşılık verileceğini açıkladı.

İslam İşbirliği Teşkilatı toplantısı için İstanbul’da bulunan İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ABD’nin “kalın bir kırmızı çizgiyi aştığını” savundu.

Arakçi, bombalamaya, “Kendimizi koruma hakkımız çerçevesinde ihtiyaç duyduğumuz ve gerekli oranda cevap vermemiz gerekiyor” dedi.

Bakan bu yanıtın ne olacağı sorusuna, elimizde bir seçenek var yanıtını verdi.

Arakçi ancak karşılık sonrası diplomasiye dönülebileceğini de savundu.

İran Dışişleri Bakanı Arakçi Pazartesi günü Moskova’da Vladimir Putin ile görüşeceğini de söyledi.

Rusya’dan ABD saldırısını kınayan bir açıklama yapıldı.

Arakçi’nin İstanbul’daki açıklamalarında Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) da gündeme geldi.

“İran NPT anlaşmasına artık niye güvensin?” diye soran Arakçi’nin bu açıklaması sonrası Tahran’dan da anlaşmadan çekilmenin 10. madde bağlamında hakları olduğu kaydedildi.

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Rafael Grossi, İran’ın anlaşmaya taraf olan ülkeler arasında uranyumu yüzde 60 oranında zenginleştirmiş tek ülke olduğunu söylüyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye saati ile sabah 05:00’te Amerikan halkına seslendi ve İran’daki üç nükleer tesisteki kapasitenin “tamamen yok edildiğini” söyledi.

BBC güvenlik muhabiri Frank Gardner, ABD saldırısına yanıt olarak İran’ın üç stratejik eylem yolu arasında seçim yapması gerektiğini söylüyor:

Hiçbir şey yapmama: Bu, İran’ı daha fazla ABD saldırısından koruyabilir. Hatta Tahran diplomatik yolu seçip ABD ile yeniden müzakere masasına oturabilir. Ancak hiçbir şey yapmamak, özellikle de saldırı durumunda “korkunç sonuçlar” doğacağı yönündeki uyarılar hatırlandığında, İran rejimini zayıf gösteriyor.

Tahran yönetimi halkı üzerindeki kontrolünün zayıflatma riskinin, daha fazla ABD saldırısının maliyetinden daha ağır bastığına karar verebilir.

Sert ve hızlı bir misilleme: İran, halen önemli miktarda balistik füzeye sahip. Ortadoğu’da da hedef alabilceği yaklaşık 20 ABD üssünden oluşan bir liste var. Ayrıca, insansız hava araçları ve hızlı torpido botları kullanarak ABD donanmasına ait savaş gemilerine “sürü saldırıları” düzenleyebilir.

Kendi seçtiği bir zamanda misilleme yapmak: Bu, mevcut gerginliğin yatışmasını beklemek ve ABD üsleri artık maksimum alarmda olmadığında sürpriz bir saldırı başlatmak anlamına geliyor. İran ayrıca ABD’ye yardım ettiğini düşündüğü ülkeleri hedef alabilir ve bu da savaşın tüm bölgeye sıçraması riskini taşıyor.

ABD’nin bombalamasından birkaç saat sonra İran, İsrail’e doğru yeni bir füze dalgası başlattı. Tel Aviv’in bir bölümü ile kuzeydeki Hayfa şehrini vurdu.