DEM Parti’nin Kürt partileriyle görüşmelerinde neler konuşuldu?

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, 14 Haziran Cumartesi günü Diyarbakır’da bazı Kürt partilerini ziyaret etti.

Basına kapalı yapılan görüşmelerde, PKK’nın silah bırakma ve kendisini feshetme kararının ardından, yeni çözüm sürecindeki son gelişmeler değerlendirildi.

Bakırhan, yaşananların, sadece DEM Parti ile Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) arasında yürüyen bir süreç olarak değerlendirilmemesi gerektiğinin altını çizdi.

Kürt partileri ise görüşmelerde, PKK lideri Abdullah Öcalan’a iletilmek üzere, bazı eleştiri ve endişelerini Bakırhan’la paylaştı.

DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan’a ziyaretlerinde, geçtiğimiz ay Diyarbakır’da kurulan Demokratik Birlik İnisiyatifi’nin temsilcileri de eşlik etti.

İnisiyatif, “Kürt sorununun adil, eşitlikçi, demokratik çözümü ve Türkiye’nin demokratikleşmesi” hedefiyle kurulmuştu. Eş sözcüleri DEM Parti Van Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyiğit ve Diyarbakır Milletvekili Mehmet Kamaç.

Bakırhan’ın Diyarbakır’da başkanlarıyla görüştüğü partiler şöyle oldu:

Hak ve Özgürlükler Partisi (HAK-PAR) ve Kürdistan Yurtsever Partisi (PWK) görüşmelere katılmadı.

Tuncer Bakırhan, görüşmeler öncesi, PKK lideri Abdullah Öcalan’ın Kürt partilerinin süreçle ilgili düşüncelerini önemsediğini söyledi.

Bakırhan, bu partilerin eleştirilerini, önerilerini, fikirlerini almak istediklerini belirtti.

Bakırhan, ”Sayın Öcalan bir sonraki ziyarette de bu görüşmeler neticesinde kendisini bilgilendirmemizi istemişti. Bizler de bu ziyaretlerimize başladık” dedi.

PKK, Öcalan’ın çağrısı üzerine 5-7 Mayıs tarihlerinde toplanmış, 12 Mayıs’ta örgütün silah bırakma ve kendisini feshetme kararı aldığı kamuoyuna duyurulmuştu.

Öcalan’ın, PKK Kongresi’ne gönderdiği mektupta, Kürtçeyle ilgili değerlendirmeleri ve bazı Kürtler için “Jundenrat” ifadesini kullanması, bazı Kürt partilerini rahatsız etmiş; Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) ve HAK-PAR arasında da gerilime neden olmuştu.

PWK da bir açıklamayla Abdullah Öcalan’dan, Kürt halkından özür dilemesini istemişti.

“Judernat”, İkinci Dünya Savaşında, Nazilerle işbirliği yapan bazı Yahudi grupları tanımlayan bir kavram.

Kürt partilerinden siyasetçiler, Tuncer Bakırhan ve heyetiyle yaptıkları toplantıda, bu tartışmaya da değindiklerini söyledi.

BBC Türkçe’nin görüştüğü siyasetçiler; Öcalan’ın yorum ve değerlendirmelerinde Kürtlerin ulusal duygularını incitecek ifadelerden kaçınması gerektiğini vurguladıklarını aktardı.

Kürt partilerinin temsilcilerine, sürecin ilerlemesi ve Öcalan ile görüşme zemini sağlanması halinde, görüşmelerde yer almak isteyip istemedikleri de soruldu; görüşülen partilerin çoğu buna olumlu yanıt verdi.

BBC Türkçe‘ye konuşan PİA Genel Başkanı Ahmet Kaya, ”Bu görüşmede, sürecin bundan sonraki aşamasının toplumla, Kürt siyasetiyle mutlaka paylaşılması gerektiğini önerdik. Eleştirel yaklaşımların olgunlukla karşılanması gerektiğini vurguladık” dedi.

Kaya, “Çünkü Kürtler arasında iç çatışmayı körükleyecek bir dil, provokatif bazı güçlerin de devreye girip süreci baltalama tehlikesine de zemin yaratabilir” diye konuştu.

Kürt partilerine göre PKK, 100 yıldır devam eden Kürt sorununun bir sonucu, örgütün yeni süreçte kendisini feshetme kararı da olumlu. Ancak Kürt partileri, sorunun çözümü için farklı yöntemler öneriyor.

HAK PAR, PWK, PSK gibi partiler, Kürt sorununun federal sistemle çözülebileceğine inanıyor.

PİA Genel Başkanı Ahmet Kaya ise Türkiye’de Kürtlerin büyük bölümünün metropollerde yaşadığını söylüyor.

Kaya ayrıca Suriye, Irak ve İran’da ise Kürtlerin daha homojen yapıda olduklarını, bir arada yaşadıklarını vurguluyor.

Devrimci Doğu Kültür Derneği Başkan Yardımcısı Abdülhay Okumuş ise Bakırhan’a, Öcalan’ın PKK Kongresi’ne gönderdiği mektuptaki “Kürt ulusal değerleriyle çelişen söylemlerin kabul edilemez olduğunu” söylediklerini belirtti.

Okumuş’a göre bununla birlikte, PKK’nın silah bırakma kararıyla, Türkiye’de Kürt meselesinde sivil siyaset yolu açılıyor.

BBC Türkçe‘nin edindiği bilgiye göre, Kürt partileri, Bakırhan’la yaptıkları görüşmede, Kürt Ulusal Birliği Konferansı’nın toplanmasını istedi.

Bakırhan ile görüşen isimlerden PSK Genel Başkanı Bayram Bozyel, partisinin 15 Haziran Pazar günü Diyarbakır’da yapılan 4. Olağan Kongresi’nde ”Orta Doğu’daki gelişmeler Kürtlerin yaşadığı coğrafyada cereyan ediyor” dedi ve ekledi:

“Bu yüzden ortak bir tutum ve stratejinin geliştirilmesi gerekiyor. Bunun için [Eski Irak Bölgesel Yönetimi Başkanı] Mesud Barzani liderliğinde, Erbil’de ulusal bir konferans yapılmalı.”

Bozyel, PKK’nın kendisini feshetme kararı almasını çok önemli bulsa da bir noktanın altını çiziyor:

“Silahlı hareket Kürtlere baskı için bahaneye dönüşmüştü ve sona ermesinden memnunuz ama PKK silah bırakınca devlet ‘Sorun çözüldü’ diyor. Bunu kabul etmiyoruz.”

PSK lideri Bayram Bozyel’e göre Kürt sorunu; Kürt ulusal varlığı tanınarak, Kürtçe eğitim dili olarak kabul edilerek, Kürtlere siyasi statü tanınarak, Türkiye’deki tüm etnik, dini, sosyal kesimlerin taleplerinin içinde yer aldığı yeni bir anayasayla çözülebilir.

Bozyel, Öcalan’la başlatılan sürece sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin ve aydınların da dahil edilmesi, sürecin şeffaf ve kamuoyuna açık ilerlemesi gerektiğinin de altını çiziyor.

Bozyel gelecekte atılması gerektiğini düşündüğü adımlarıysa şöyle sıralıyor:

”Dağda silah bırakanların dönüşünü sağlayacak yasal zeminin oluşması, ceazaevlerindeki siyasi tutukluların bırakılması, yerine kayyum atanan belediye başkanlarının görevlerine iade edilmesi, Kürdistan adı için açılan davaların düşmesi gerek.”