BRICS Zirvesi: Erdoğan-Putin görüşmesinde neler konuşuldu?

Güncelleme 4 saat önce

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya’nın Kazan kentinde BRICS Zirvesi’nde Vladimir Putin ile bir araya geldi.

Erdoğan ile Putin görüşme öncesinde kısa birer açıklama yaptı.

Açıklamasına TUSAŞ saldırısı nedeniyle başsağlığı dilekleriyle başlayan Putin, toplantıda ticari ve ekonomik işbirliği ile enerji işbirliğinin ele alınacağını söyledi.

Putin, Türkiye’de doğalgaz enerji merkezi kurulması projesinin hazırlıklarının sürdüğünü belirtti.

Ticari ilişkiler anlamında ise 2023 yılında 55,4 milyar dolara çıkan hacmin, bu yıl Ocak-Ağustos arasında yüzde 6,2 daha da arttığına dikkati çekti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Türkiye-Rusya arasındaki banka transferlerinde yaşanan sorunu çözmeye yönelik çabaların sürdüğünü belirtti.

Görüşmede ödeme sistemleri ilgili olarak bir mekanizma kurulması amacıyla temas halinde olduğu kaydedildi.

İki lider Kazan’da 24 Temmuz’dan beri ilk kez yüz yüze görüşmüş oldu.

Yüz yüze görüşme öncesi ise Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Türkiye’nin olası üyeliği ile ilgili konuştu.

Peskov, Türkiye’nin NATO üyesi olmasının, BRICS üyeliği önünde engel oluşturmadığını söyledi.

Zirveye üye ülkeler Rusya, Çin, Brezilya, Hindistan, Güney Afrika, İran, Etiyopya, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Mısır katılıyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Kazan’da boy gösterecek liderler arasında.

Rus yetkililere göre zirvede 36 ülkenin ve altı uluslararası örgütün temsilcileri olacak.

Bunlar arasında Türkiye gibi adaylıkla ilgilenen ülkeler de bulunuyor.

Zirvenin Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişiminin başladığı Şubat 2022’den bu yana Rusya topraklarında düzenlenen en yüksek düzeyli uluslararası toplantı olduğu vurgulanıyor.

Putin’in böylece Batı’nın izolasyonuna yanıt verdiği değerlendirmeleri yapılıyor.

Türkiye’nin zirvede Batı ile Doğu arasında kurmaya çalıştığı “denge politikasını” vurgulaması ve BRICS ile ilişkilerini geliştirme niyetini somutlaştırması bekleniyor.

Zirvenin ana gündem maddeleri arasında BRICS ülkelerinin kendi aralarında bir ödeme sistemi geliştirmesi var.

Bu adımla, SWIFT adı verilen uluslararası finansal ağa alternatif geliştirilmesi hedefleniyor.

Rusya, Ukrayna savaşını başlatmasının ardından SWIFT sisteminden çıkartılmıştı. Bu, ödemelerin zorlaşmasına neden olarak ülkenin ticari ilişkilerinde sıkıntı yaratmıştı.

Kazan zirvesi öncesi konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, BRICS grubuna üye olmak isteyen her ülkenin gruba katılmaları için davet edileceğini söylemişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 22 Ekim’de yaptığı bir konuşmada “Türkiye olarak BRICS ile işbirliğimizi samimi bir şekilde geliştirmek istiyoruz. İnşallah Kazan zirvesinin buna vesile olacağına inanıyorum” ifadelerini kullandı.

Erdoğan’ın kalabalık bir heyetle katıldığı zirve, Türkiye açısından birkaç açıdan önem taşıyor.

Türkiye, BRICS üyeliğine ilgi duyduğunu açıklamış ve resmi kaynaklar tarafından duyurulmasa da gruba katılma yönünde başvuru yapmıştı.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da Çin ve Rusya ziyaretlerinde Ankara’nın bu niyetini somut şekilde dile getirmişti.

Ancak BRICS’in dönem başkanlığını yürüten Rusya, Kazan zirvesinde genişlemeye ilişkin bir adım olmayacağını söyledi.

Moskova, örgütün 1 Ocak’ta kabul ettiği yeni üyeleri sindirmesi için zaman gerektiğini kaydetti.

Zirvede yeni üyelik yerine ortaklık statüsü adı altında bir mekanizma önerilmesi bekleniyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da zirvede, BRICS ile işbirliği konusunda Türkiye’nin kararlılığını yinelemesi, ekonomik ilişkilerini çeşitlendirmek için Doğu’nun yükselen güçleriyle yakın diyalog içinde olmak istediğini ifade etmesi bekleniyor.

Türkiye, BRICS ile işbirliğinin Avrupa Birliği (AB) ile yürüttüğü gümrük birliği anlaşmasına alternatif değil tamamlayıcı olduğunu vurguluyor.

Ankara, birçok farklı uluslararası örgüte katılım göstererek kendi ekonomik çıkarlarının peşinden gittiğini kaydediyor.

Türkiye’nin, BRICS zeminini Çin ile ikili ekonomik ilişkiler açısından da kullanma niyetinde olduğu yapılan değerlendirmeler arasında.

Dışişleri Bakanı Fidan’ın yanı sıra Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar da yakın zamanda Çin’e ziyaretlerde bulunmuştu.

Bayraktar’ın ziyaretinde özellikle enerji alanında işbirliği gündeme gelmişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Çin’e resmi bir ziyaret gerçekleştirmek istediği ve aynı şekilde Şi Cinping’in de Türkiye’ye davet edilmesinin gündemde olduğu belirtiliyor.

Erdoğan’ın zirve sırasında çeşitli liderlerle ikili görüşmelerde bulunması bekleniyor.

Şi Cinping’in bu liderler arasında olup olmadığı henüz net değil.