Nöbetçi Eczaneler
SEVGİ CEREN GÖKKOYUN/DİLARA VARLIKLI – ABD’de ekim ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) dataları enflasyonda yavaşlamaya işaret ederken, ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz artışlarında sona gelmiş olabileceği istikametindeki beklentileri kuvvetlendirdi.
Ülkede TÜFE, ekimde aylık bazda değişim göstermezken, yıllık bazda yüzde 3,2 artışla piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.
Piyasa beklentileri TÜFE’nin bir evvelki aya nazaran yüzde 0,1 ve geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 3,3 artması tarafındaydı. Enflasyon eylülde aylık yüzde 0,4 ve yıllık yüzde 3,7 olmuştu.
Geçen ay barınma fiyatlarında devam eden artış, akaryakıt fiyatlarındaki düşüşle dengelendi.
Değişken güç ve besin fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de ekimde aylık yüzde 0,2 artışla beklentilerin altında gerçekleşti. Bu devirde yıllık yüzde 4 olan çekirdek enflasyon ise 2 yılın en düşük düzeyini gördü. Çekirdek enflasyondaki yavaşlama, temel fiyat baskılarının hafiflediğine işaret etti.
Verilerin akabinde ABD’nin 10 yıllık hazine tahvili faizi, 15 baz puandan fazla azalarak yüzde 4,5’e düştü ve son yedi haftanın en düşük düzeyine geriledi.
Yumuşama sinyali veren istihdam datalarının akabinde enflasyonun yavaşladığı gösteren datalar, Fed’in temmuz ayında son faiz artırımını gerçekleştirmiş olabileceğini ortaya koydu.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda gelecek devirde faiz artışı ihtimali neredeyse ortadan kalkarken, Fed’in faiz indirimlerine ne vakit başlayabileceğine yönelik öngörüler şekillendi.
Fed, gereğince kısıtlayıcı duruşa ulaşıldığından “emin” değil
Fed Lideri Jerome Powell ise geçen hafta yaptığı değerlendirmelerde, ülkede enflasyonun geçen yıl boyunca düştüğünü fakat yüzde 2 maksadının üzerinde kalmaya devam ettiğine işaret ederek, sürdürülebilir bir ilerleme sağlanması için daha kat edilecek uzaklık olduğunu belirtmişti.
Üçüncü çeyrekte ekonomik büyümenin hayli güçlü olduğuna işaret eden Powell, lakin büyümenin gelecek çeyreklerde yavaşlamasını beklediklerini söz etmişti.
Powell, daha güçlü büyümenin iş gücü piyasasında istikrarın yine sağlanmasına ve enflasyonun düşürülmesine yönelik ilerlemeye ziyan verebileceği ve bunun da para siyaseti yansısı gerektirebileceği riskine karşı dikkatli olduklarını aktarmıştı.
“Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) enflasyonu vakit içinde yüzde 2’ye düşürecek kadar kısıtlayıcı bir para siyaseti duruşu sağlamaya kararlı. Bu türlü bir duruşa ulaştığımızdan emin değiliz.” diyen Powell, para siyasetini daha da sıkılaştırmak gerekirse bunu yapmakta tereddüt etmeyeceklerini vurgulamıştı.
Powell’ın açıklamalarının akabinde enflasyonda yavaşlamaya işaret eden TÜFE bilgileri, son iki toplantısında federal fon oranını yüzde 5,25-5,50 aralığında sabit bırakan Fed’in enflasyonu yüzde 2 gayesine döndürme yolunda para siyasetini nasıl şekillendireceğini gündeme getirdi.
Analistler, enflasyonunun yüzde 2 amacına yaklaşmasıyla faiz indirimleri beklentilerinin güçlendiğini lakin Fed’in enflasyonda kalıcı düşüş sağlandığından emin olana kadar para siyasetini gevşetmeye başlamayacağını aktardı.
ABD’nin büyük bankaları faiz varsayımlarında ayrışıyor
Morgan Stanley, ekonomistleri enflasyonun soğuması nedeniyle Fed’in gelecek iki yıl içinde büyük faiz indirimleri yapmasını öngörürken, Goldman Sachs analistleri, para siyasetinin gevşetilmesine daha geç başlanmasını ve daha düşük faiz indirimleri yapılmasını bekliyor.
Ekim ayı enflasyon bilgileri öncesinde yayımladığı gelecek yıla ait görünüm raporunda Morgan Stanley araştırmacıları, Fed’in Haziran 2024’te, akabinde eylülde ve dördüncü çeyrekten itibaren her toplantıda 25’er baz puanlık faiz indirimlerine başlayacağını, böylece siyaset faizinin 2025 sonuna kadar yüzde 2,25-2,50 aralığına düşeceğini belirtti.
Goldman Sachs ise birinci 25 baz puanlık indirimi 2024’ün son çeyreğinde, akabinde 2026 ortasına kadar her çeyrekte yapılacak indirimlerle siyaset faizinin toplam 175 baz puan azalışla federal fon oranının yüzde 3,5-3,75 aralığına düşmesini öngördü.
“Bu data, dengeyi Fed’in gelecek ay faiz artırımı yapmaması tarafında yavaşça değiştirdi”
American Enterprise Institute (AEI) Kıdemli Uzmanı Steven Kamin, ekim ayı TÜFE bilgilerinin kısmen cüret verici olduğunu belirterek, bilhassa eylülde yüzde 0,3 olan çekirdek enflasyonun ekimde yüzde 0,2’ye gerilemesinin ve enflasyondaki gevşemenin hizmet fiyatlarında ağırlaşmasının olumlu olduğunu söyledi.
Verilerin geçen yıldan bu yana enflasyondaki düşüş eğiliminin devam ettiğini gösterdiğine değinen Kamin, bunun da Fed’in faiz oranlarını düşürmesi için gerekli olduğunu vurguladı.
Kamin, Fed’in aralık toplantısında faiz artırımı yapıp yapmayacağı konusunda kararsız olduğunu fakat bu bilginin dengeyi Fed’in gelecek ay faiz artırımı yapmaması tarafında yavaşça değiştirdiğine inandığını söz ederek, “Enflasyonun daha da yumuşaması ve iş gücü piyasasının daha da gevşemesi üzere mevcut eğilimler devam ederse, bunun sıkılaşma döngüsünün sonuna işaret ettiğini söyleyebilirim.” diye konuştu.
Ancak enflasyon canavarının yenildiğinden emin olmak için Fed’in gelecek yılın ikinci yarısında faiz oranlarını mevcut yüksek düzeylerde tutmasını beklediğini kaydeden Kamin, fiyatların yine hızlanacağına dair rastgele bir işaretin çarçabuk daha fazla sıkılaşmaya yol açabileceğine dikkati çekti.
“Fed’in para siyasetinin işe yaradığını teyit ediyor”
AEI Kıdemli Uzmanı Desmond Lachman da beklenenden düzgün gelen TÜFE datalarının enflasyonun düşüş eğiliminde olduğunu ve Fed’in para siyasetinin işe yaradığını teyit ettiğini söyledi.
Lachman, “Bu, Fed’e aralıktaki siyaset toplantısında faiz oranlarını yükseltmemesi için her türlü nedeni veriyor.” dedi.
Fed’in son 18 ayda uyguladığı agresif para siyaseti sıkılaştırmasının tüm tesirlerinin hala görüleceğine işaret eden Lachman, şunları kaydetti:
“Ayrıca ticari gayrimenkul bölümünde, kredilerin gelecek yıl büyük ölçüde temerrüde düşmeye başlamasıyla birlikte finansal sistemde önemli zahmetlere neden olabilecek gerçek problemlerin olduğuna inanıyorum. Bu durum beni, Fed’in faiz artırımı döngüsünün bittiğine ve Fed’in zayıflayan ekonomiyi canlandırmak için gelecek yıl faiz oranlarını düşürmek zorunda kalacağına inandırıyor.”
“Enflasyondaki yavaşlamanın daha gidecek çok yolu var”
ING Group Memleketler arası Başekonomisti James Knigtley de enflasyon bilgilerinin akabinde yayımladığı tahlilde, ABD’nin enflasyonundaki yavaşlamanın daha gidecek çok yolu olduğunu belirtti.
Knigtley, yüksek borçlanma maliyetlerinin ekonomik aktivite ve kurumsal fiyatlama gücü üzerinde giderek daha fazla baskı oluşturacağını kaydederek, konut kiralarının artışındaki yavaşlamanın ise gelecek iki çeyrekte enflasyondaki düşüşün ana itici gücü olacağını aktardı.
Fed Lideri Powell’ın “sıkılaştırmanın süratli temposu göz önüne alındığında hala bir sıkılaştırmanın olabileceği” tarafındaki açıklamalarının soğuma belirtileri gösteren bir iktisatta oluşan dezenflasyonist baskıları daha da ağırlaştıracağına işaret eden Knigtley, manşet enflasyonun nisan ayından itibaren yüzde 2-2,5 aralığında olacağını ve çekirdek enflasyonun da 2024 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 2’yi test edeceğini iddia ettiklerini kaydetti.
Knigtley, gelecek yaza kadar yüzde 2’lik enflasyonun mümkün görülmesiyle faiz indirimlerinin fiyatlamasının ağırlaşacağını söz etti.