Güncelleme 7 saat önce
ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği ülkeleri, Lübnan’da İsrail ile Hizbullah arasındaki çatışma ve gerginliğin tırmanması üzerine geçici ateşkes çağrısı yaptı.
12 imzacısı bulunan ortak açıklamada, diplomatik çözümlere imkan tanıyacak 21 günlük ateşkes talep edildi.
Ortak açıklamada, “Ne İsrail ne Lübnan halkının çıkarına olan geniş bölgesel çatışma riskinin kabul edilemez olduğu” söylendi.
Açıklama, İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi’nin olası bir kara harekatı için hazırlık yapıldığı mesajını vermesinden sonra kaleme alındı.
Ancak, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail ordusuna “tam gücüyle savaşmaya devam etmesini” söyledi ve ofisinden yapılan açıklamaya göre dün gece yapılan ateşkes çağrısına yanıt vermedi.
Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, “Ateşkesle ilgili haberler doğru değil. Bu, başbakanın yanıt bile vermediği bir Amerikan-Fransız önerisidir. Kuzeydeki çatışmaların hafifletilmesine yönelik sözde direktifle ilgili haberler de gerçeğin tam tersidir” denildi.
Açıklamada, Netanyahu’nun orduya verdiği talimatla “savaşa tüm gücüyle ve kendisine sunulan planlara göre devam etmesini” istediği belirtildi; Gazze’deki çatışmaların da “savaşın tüm hedeflerine ulaşılana kadar devam edeceği” kaydedildi.
İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz da ülkenin kuzey sınırındaki Lübnan’ı kastederek “kuzeyde ateşkes olmayacak” dedi.
Bu arada, Beyrut’un güneyinde şiddetli bir patlama meydana gelirken, İsrail Ordusu bir saldırı düzenlendiğini duyurdu. Hizbullah’a yakın bir kaynak saldırıda örgütün SİHA operasyonları sorumlusu Muhammed Hüseyin Surur’un hedef alındığını belirtti. İsrail Ordusu saldırıda Surur’un öldüğünü duyurdu, ancak Hizbullah’tan henüz bir açıklama gelmedi.
Öte yandan, İsrail ayrıca Hizbullah’a silah taşımakta kullanıldığını öne sürdüğü Lübnan-Suriye sınırındaki bir köprünün vurulduğunu bildirdi.
12 müttefikten ateşkes çağrısı
Ateşkes çağrısı yapılan açıklamaya ABD, Avustralya, Kanada, Avrupa Birliği, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, İngiltere ve Katar imza attı.
ABD Başkanı Joe Biden ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ortak açıklamasında ise, “güvenliği ve sivillerin evlerine dönmesini sağlayacak” bir durulmanın zamanının geldiği kaydedildi.
Biden, Beyaz Saray’da yaptığı kısa açıklamada, Avrupa’dan olduğu kadar Arap ülkelerinden de destek gelmesinin, savaşın yayılmasına karşı önem arz ettiğini söyledi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de New York’ta acil ateşkes çağrısı yapmıştı.
Lübnan Başbakanı Najib Mikati, ülkesinin “açık bir egemenlik ve insan hakları ihlaliyle karşı karşıya olduğunu” kaydetti.
Mikati, BM oturumundan “tüm cephelerde derhal ateşkes sağlanması için İsrail üzerinde baskı oluşturacak” “ciddi bir çözüm” ile ayrılmayı umduğunu da sözlerine ekledi.
Reuters haber ajansının yakında bir ateşkese varılıp varılamayacağı sorusunu da “Umarım evet” diye yanıtladı.
İsrail’in BM Temsilcisi Danny Danon ise gerilimin tırmanmasının önüne geçmek için ortaya konan diplomatik çabaya teşekkür ederek, İsrail’in “geniş çaplı savaş istemediğini”, ancak “amaçlarına ulaşmak için uluslararası hukuka uygun olarak elindeki tüm araçları kullanacaklarını” söyledi.
İsrail ordusunun Lübnan’daki Hizbullah hedeflerine yönelik geçen hafta başlattığı son yılların en kapsamlı hava saldırısında 600’ü aşkın kişi hayatını kaybetti. Bunların en az 50’si çocuk.
İsrail Perşembe günü de Hizbullah hedeflerini vurmaya devam etti, gece boyunca 75 hedefin vurulduğunu açıkladı.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşler Eşgüdüm Ofisi’nin (OCHA) açıkladığı verilere göre Lübnan’da yalnızca Pazartesi gününden bu yana 90 bine yakın kişi evlerini terk etti.
7 Ekim’den bu yana evlerini terk etmek zorunda kalanların sayısının 200 bini geçtiği hesaplanıyor.
BBC’nin Uluslararası Editörü Jeremy Bowen‘a göre, diplomasiye zaman kazandırmak için 21 günlük ateşkes önerisine bugün bir tepki gelebilir.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu BM Genel Kurulu’nda konuşmak üzere New York’a gidiyor ve bu konuda konuşmaya açık olduğunu bildiriyor.
Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ise roket atışlarının durdurulması için Gazze’deki çatışmaların durdurulmasını istiyor. Ve gerçekten de önerilen bu duraklama aslında bununla ilgili.
Ortak kanıya göre – özellikle de bu işin arkasındaki ana güçler olan Amerikalılar ve Fransızlar için – anamesaj, Lübnan’da olup bitenleri yatıştırmanın tek yolunun Gazze’de o zor ateşkesi sağlamak olduğu.
Ancak Hamas ile İsrail arasında olası ateşkes şartları konusunda büyük farklılıklar var ve Netanyahu da hükümetini ayakta tutan ve bu önerilere karşı sesini yükselten sağcıların baskısı altında.
Bunların en önde gelenlerinden biri olan Betzalel Smotrich bu sabah şöyle yazdı: “Hizbullah’ı ezmek… tek seçenek teslim olmak ya da savaşmak – elimizdeki tek seçenek bu.”
‘Kara harekatı’ sinyaline dünyadan tepkiler
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), İsrail’in Lübnan’da bir kara harekatına başlamasının “ufukta görünmediğini” kaydetti.
Pentagon Sözcüsü Sabrina Singh, “Biz kesinlikle bölgede gerginliği tırmandıracak adımlar görmek istemiyoruz” dedi.
Sözcü, ABD’nin topyekun bir savaşın önüne geçmek için diplomatik çözümler görmek istediğini dile getirdi.
Pentagon Sözcüsü Singh ABD ordusunun Lübnan’daki operasyonlar için İsrail’e istihbarat desteği sunmadığını da ekledi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, BM Genel Kurulu’ndaki konuşmasında, “Lübnan’da savaş olmamalı” dedi. Macron İsrail’i gerilimin tırmandırılmasına son vermeye, Hizbullah’ı ise İsrail’e roket atmayı durdurmaya çağırdı.
Öte yandan İngiltere Dışişleri Bakanlığı, hükümetin Lübnan’a 5 milyon sterlinlik insani yardım desteği göndereceği bildirildi.