7 Kasım 2024
TBMM Genel Kurulu’nda 9. Yargı Paketi olarak bilinen “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” kabul edilerek yasalaştı.
Teklif metninde, evli kadının bekarlık soyadını ancak eşinin soyadıyla birlikte kullanmasını öngören hüküm siyasi partilerin ortak önergesiyle metinden çıkarıldı.
Aksi bir düzenleme yapılmazsa, evli kadınlar istemeleri halinde sadece bekarlık soyadını kullanabilecek.
Metinden çıkarılan düzenleme şöyleydi:
“Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır. Şu kadar ki; kadın evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Kadının soyadı, kendi soyadı ile önceki kocasının soyadından oluşuyorsa kadın bu soyadlarından sadece birisini evleneceği kocasının soyadının önünde kullanabilir.”
Anayasa Mahkemesi kararı
Anayasa Mahkemesi (AYM), evlenen kadının bekarlık soyadını, ancak eşinin soyadıyla birlikte kullanabilmesine olanak tanıyan Medeni Kanun hükmünü geçen yıl “eşitlik” ilkesine aykırı bularak iptal etmiş, yasal boşluğun giderilmesi için TBMM’ye de 9 aylık süre vermişti.
AYM’nin TBMM’ye verdiği süre 28 Ocak 2024’te dolmuştu.
AKP, yasal boşluğu giderecek yeni düzenlemeyi, 9. Yargı Paketi’ne koydu.
Hazırlanan yasa teklifinde, AYM’nin iptal gerekçesi dikkate alınmadı ve kadının soyadını yine ancak eşinin soyadıyla birlikte kullanabilmesi öngörüldü.
Geçen yasama yılının sonunda çıkarılması planlanan düzenleme, kadın örgütleri, hukukçular ve muhalefetin yanısıra, iktidar partisi içinden de gelen tepkiler üzerine yeni yasama yılına bırakılmıştı.
Bundan sonra ne olacak?
Anayasa Mahkemesi’nin bir yasa maddesini iptal etmesi halinde TBMM’nin yasal boşluğu gidermek için yeni düzenleme yapması gerekiyor.
Meclis’te kadının bekarlık soyadını kullanmasını sağlayacak yasa değişikliği ilk seçenek olarak görünse de iktidar partisi bu konuda henüz net karar vermiş değil.
Bazı AKP kurmayları, yeni yasal düzenleme için acele edilmemesi gerektiğini ifade ediyorlar.
Anayasa Mahkemesi’nin Meclis’e yeni yasal düzenleme yapmak için verdiği sürenin geçen Ocak ayında dolduğuna dikkat çeken iktidar partisi kurmayları, bu durumun şimdiye kadar uygulamada olumsuz sonuç doğurmadığını savunuyorlar.
İktidar partisi kaynakları, halen yürürlükte olan ilgili yönetmeliklere itiraz ederek kadının sadece kendi soyadını kullanabilmesinin mümkün olacağı görüşünü dile getiriyorlar.